Het aantal verdrinkingsdoden in Nederland is gestegen
Vooral ouderen en kinderen en jongeren met niet-Nederlandse herkomst verdrinken
Zomer 2024, op zaterdag 20 juli verdrinkt een zwemmer in de Lathumse Plas bij Rheden, diezelfde dag verdrinkt een 14-jarige Somalische jongen bij een zwemstrand in Smalle Ee in Friesland. In de IJssel bij Kampen verdrinkt een man die was gaan zwemmen. Aan de stranden langs de Nederlandse Noordzeekust raakten afgelopen weken op verschillende plekken mensen in problemen, zoals bij Vlissingen en Bergen aan Zee. Dit zijn slechts enkele van de vele zwemongelukken die gebeuren tijdens de zomermaanden. Veel daarvan zijn fataal. In 2023 kwamen in Nederland 98 mensen om bij verdrinkingsongevallen in open water, dit is een stijging van 25 mensen ten opzichte van het voorgaande jaar. Het werkelijk aantal accidentele verdrinkingen in Nederland ligt met 139 veel hoger en wordt veroorzaakt door mensen van elders.
Op 25 juli publiceerde het CBS de verdrinkingscijfers over 2023. In dat jaar verdronken in Nederland 139 mensen, onder hen zijn 98 inwoners van Nederland en 41 mensen van elders zoals toeristen of mensen die tijdelijk in Nederland verblijven. Het gaat om zogenoemde accidentele verdrinkingen zoals een ongeluk tijdens het zwemmen en watersporten, cijfers van verdrinking door verkeersongevallen zijn hierin niet meegenomen.
Vooral ouderen en kinderen en jongeren met niet-Nederlandse herkomst verdrinken
Afgelopen decennia (2014-2023) was het aantal accidentele verdrinkingen het hoogst onder inwoners van 60 jaar of ouder. Daarnaast vinden er verdrinkingen plaats onder in niet in Nederland geboren kinderen. In de periode 2014-2023 verdronken 64 kinderen jonger dan 10 jaar en 50 kinderen en jongeren tussen de 10 en 20 jaar. Van hen had ongeveer de helft een niet-Nederlandse herkomst. Zij zijn zelf in het buitenland geboren of één of beide ouders zijn in het buitenland geboren. Onder de kinderen tot 10 jaar was de sterfte door verdrinking 9 keer hoger dan onder kinderen met een Nederlandse herkomst. Onder 10- tot 20 jarigen was dit 14 keer zo hoog. Ook bij kinderen die zelf in Nederland geboren zijn, maar hun ouders buiten Europa, was de sterfte door verdrinking 3,5 keer hoger dan onder kinderen met een Nederlandse herkomst.
“Een stille epidemie van te voorkomen sterfgevallen” (WHO)
De World Drowning Prevention Day is een initiatief van de Verenigde Naties en heeft tot doel mensen bewust te maken van het risico op verdrinking en preventieve maatregelen te bevorderen. Overheden en gemeenschappen worden aangemoedigd om doeltreffende maatregelen te nemen om verdrinking te voorkomen. Onderwijs en watereducatie, zwemlessen en verbeterde waterveiligheid zijn essentieel. Verdrinking is wereldwijd één van de belangrijkste doodsoorzaken, vooral onder kinderen en jonge volwassenen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven er jaarlijks ongeveer 236.000 mensen door verdrinking, met 2,5 miljoen slachtoffers in de afgelopen 10 jaar. Verdrinking is één van de 10 belangrijkste doodsoorzaken onder mensen van 1 tot 24 jaar.
Zwemongevallen voorkomen: gevaren herkennen en risico’s minimaliseren
1. Ken je grenzen!
Ga alleen het water in als je veilig kunt zwemmen en je je op je gemak voelt. Overschat je fysieke fitheid niet. Zwem nooit met een volle of lege maag. Zwem nooit onder invloed van alcohol.
2. Informeer jezelf over het water waarin je gaat zwemmen!
Ga alleen zwemmen op erkende en aangewezen zwemlocaties en waar toezicht wordt gehouden door lifeguards. Volg de aanwijzingen van lifeguards altijd op. Informeer jezelf over de actuele omstandigheden zoals waterdiepte, stromingen, gevaren en verboden. Lees de geplaatste informatieborden voordat je het water in gaat. Spring nooit zomaar water in dat je niet kent! Er is een risico op verwondingen door bijvoorbeeld ondiepte of rotsen.
3. Ga nooit alleen het water in!
Je kunt het beste zwemmen op plekken waar toezicht is. Als dit niet mogelijk is, ga dan met vrienden het water in en let op elkaar. Zorg ervoor dat iemand je in de gaten houdt. Neem een opblaasbare boei mee, zoals die van Restube, of een andere drijvende boei voor extra veiligheid.
4. Let op het weer!
Houd de wolken en de wind in de gaten. Als het weer plotseling verandert, kunnen de omstandigheden in het water ook snel veranderen. Onweer en sterke stromingen kunnen het gevaarlijk maken om in en rond het water te zijn. Wees vooral voorzichtig als je in zee zwemt: de getijden kunnen onvoorspelbare sterke stromingen veroorzaken.
5. Ken de vlaggen op het strand!
Weet wat de vlaggen op het strand betekenen.
- Gele vlag: zwemmen gevaarlijk
- Rode vlag: zwemmen zeer gevaarlijk
- Dubbele rode vlag: zwemmen verboden
6. Ga langzaam het water in!
Hoe kouder het water, hoe langzamer je erin moet gaan. Laat eerst je armen en benen afkoelen. Een groot temperatuurverschil kan problemen met de bloedsomloop en krampen veroorzaken.
7. Gebruik een opblaasbare boei voor extra veiligheid!
Een robuuste boei kan een kritieke situatie snel de-escaleren. Bijvoorbeeld Restube, een extreem klein systeem dat onmiddellijk wordt opgeblazen door aan de trekker te trekken en voor drijfvermogen zorgt.
8. Iemand anders in problemen helpen
Help alleen iemand anders als je zelf niet in gevaar bent of dreigt te komen. Als je iemand in nood ziet, kijk dan of er een strandwacht in de buurt is. Roep om hulp, bel 112 en waarschuw ten alle tijden de hulpverleningsdiensten of laat deze waarschuwen. Gooi iets dat blijft drijven naar de drenkeling of steek een hulpmiddel toe dat door de drenkeling kan worden vast gepakt. Coach de drenkeling naar de kant door te praten. Blijf naar de drenkeling in het water kijken, zodat je weet waar hij of zij is. Spring nooit zelf in het water, dan kun je zelf ook in de problemen raken. Zelfs een kind kan in paniek enorme kracht ontwikkelen en een volwassene in groot gevaar brengen. Een opblaasbare boei, zoals Restube, kan erg handig zijn in een noodsituatie, omdat je deze kunt geven aan of toe steken naar een drenkeling waarbij jij op veilige afstand kunt blijven die nodig is voor je eigen veiligheid.
Meer informatie
CBS
Reddingsbrigade.nl
Veiliginenuithetwater.nl
